Kalça ve Diz Protezi Cerrahisi Nedir? Hangi Durumlarda Gereklidir? | Tunay ERDEN
Kalça ve Diz Protezi Cerrahisi Nedir? Hangi Durumlarda Gereklidir?
Günümüzde artan yaşam süresi ve aktif yaşam beklentisiyle birlikte, eklem problemleri daha fazla dikkat çeker hale gelmiştir. Kalça ve diz eklemleri, günlük yaşamda en çok yük taşıyan ve hareket sağlayan bölgelerden olduğu için zamanla yıpranabilir. Ağrı, hareket kısıtlılığı ve yaşam kalitesinde düşüş gibi belirtiler görüldüğünde, protez cerrahisi bir seçenek haline gelir. Peki, kalça ve diz protezi cerrahisi nedir, hangi durumlarda tercih edilir?
Kalça ve Diz Protezi Cerrahisi Nedir?
Temel Tanım
Kalça ve diz protezi cerrahisi, hasar görmüş eklem yüzeylerinin yapay implantlarla değiştirilmesi işlemidir. Amaç, ağrıyı azaltmak ve hareket kabiliyetini artırmaktır. Bu cerrahiler genellikle ileri derecede eklem bozukluğu yaşayan hastalara uygulanır.
Nasıl Uygulanır?
Protez cerrahisinde, eklem yüzeyleri cerrahi olarak çıkarılır ve yerine titanyum, kobalt, seramik gibi biyouyumlu malzemelerden yapılmış protezler yerleştirilir. İşlem, genel ya da spinal anestezi altında gerçekleştirilir ve genellikle 1–2 saat sürer.
Hangi Durumlarda Kalça veya Diz Protezi Gerekebilir?
İleri Düzey Kireçlenme (Osteoartrit)
En sık protez gerektiren durum osteoartrittir. Kıkırdak dokusunun aşınması sonucunda kemikler birbirine sürtünür ve şiddetli ağrıya neden olur. Günlük aktivitelerin zorlaşması, protez cerrahisini gündeme getirir.
Romatoid Artrit ve İltihaplı Eklem Hastalıkları
Romatoid artrit gibi bağışıklık sistemi hastalıkları, eklemde ciddi hasarlara yol açabilir. Bu durumlarda ilaç tedavisi yetersiz kalırsa, protez cerrahisi uygulanabilir.
Travma Sonrası Eklem Hasarı
Kalça ya da diz çevresinde meydana gelen kırıklar, eklem yüzeyine kalıcı zarar verebilir. Özellikle uygun şekilde kaynamayan kırıklar, zamanla fonksiyon kaybına yol açar ve protez gerektirebilir.
Avasküler Nekroz (Kemik Ölümü)
Kalça başında ya da dizde kan akımının azalması sonucu oluşan kemik dokusu ölümü, eklem yüzeyini bozar. Erken evrede tanı konulmazsa, protez cerrahisi kaçınılmaz hale gelebilir.
Protez Cerrahisinin Amaçları Nelerdir?
Ağrının Azaltılması
Protez cerrahisinin en temel amacı, hastanın ağrısını azaltmak ya da tamamen ortadan kaldırmaktır. Protez, eklemdeki sürtünmeyi ortadan kaldırarak konforlu bir hareket sağlar.
Hareket Kabiliyetinin Artırılması
İleri derecede eklem hastalıklarında hareket kısıtlılığı önemli bir sorundur. Protez uygulamasıyla hasta, günlük yaşam aktivitelerini bağımsız şekilde yapabilir hale gelir.
Yaşam Kalitesinin Artırılması
Sürekli ağrı ve hareket kısıtlılığı, psikolojik olarak da olumsuz etki yaratır. Protez ameliyatı sonrası hem fiziksel hem de mental olarak yaşam kalitesinde belirgin bir artış sağlanır.
Protez Cerrahisine Hangi Aşamada Karar Verilir?
İlaç ve Fizik Tedaviye Yanıt Alınamıyorsa
İlk aşamada genellikle ilaç tedavisi ve fizik tedavi uygulanır. Bu tedavilere rağmen ağrılar şiddetli ve kalıcıysa, protez cerrahisi değerlendirilir.
Hastanın Günlük Yaşamı Etkileniyorsa
Merdiven çıkmakta, yürümekte ya da oturup kalkmakta zorlanma gibi günlük aktivitelerin aksaması, protez için önemli bir kriterdir.
Hastanın Genel Sağlık Durumu Uygunsa
Ameliyat öncesi hastanın genel sağlık durumu değerlendirilir. Kalp, akciğer, şeker gibi sistemik hastalıkların kontrol altında olması protez cerrahisi için uygunluğu belirler.
Doğru Zamanlama, Doğru Yöntem
Kalça ve diz protezi cerrahisi, yaşam kalitesini artıran etkili bir tedavi seçeneğidir. Ancak bu cerrahiler, doğru zamanda ve uygun hastaya uygulandığında başarılı sonuçlar verir. Belirtilerinizin yaşamınızı zorlaştırdığını düşünüyorsanız, uzman bir ortopedi cerrahı ile görüşerek süreci değerlendirmek en doğru adım olacaktır.
Bu yazıda yer alan bilgiler, genel bilgilendirme amacı taşır. Her bireyin vücut yapısı ve ihtiyaçları farklıdır. Dolayısıyla yaşadığınız herhangi bir kalça ve diz rahatsızlığı konusunda en doğru yönlendirme, bir uzmana başvurmaktır.
