Kalça ve Diz Protezi Cerrahisi

Kalça ve Diz Protezi Cerrahisi Nedir?

Kalça ve Diz Protezi Cerrahisi, ileri derecede eklem kireçlenmesi (artroz), kırık sonrası eklem bozuklukları veya romatizmal hastalıklara bağlı eklem deformasyonlarının tedavisinde kullanılan modern cerrahi yöntemlerden biridir.

Bu ameliyatlarda hasar görmüş eklem yüzeyleri çıkarılarak yerine biyouyumlu metal, seramik veya polietilen malzemeden yapılmış yapay eklemler (protezler) yerleştirilir.

Amaç, ağrıyı ortadan kaldırmak, eklem hareketliliğini geri kazandırmak ve hastanın yaşam kalitesini artırmaktır. Kalça ve diz protezi cerrahisi, ortopedi ve travmatoloji uzmanlarının ileri düzey deneyim gerektiren bir alt uzmanlık alanıdır.

Kalça ve Diz Protezi Cerrahisi Hangi Hastalıklara Bakmaktadır?

Kalça ve diz eklemleri, vücut ağırlığının büyük kısmını taşıdığı için zamanla yıpranabilir. Ayrıca travmalar, romatizmal hastalıklar veya doğuştan gelişim bozuklukları da protez cerrahisini gerektirebilir.

🔹 Kalça Eklemi ile İlgili Hastalıklar

• • Kalça Kireçlenmesi (Koksartroz)

• • Doğuştan Kalça Çıkığı (Gelişimsel Kalça Displazisi)

• • Kalça Kırıkları (özellikle yaşlılarda femur boyun kırıkları)

• • Aseptik Nekroz (Kemiğe Kan Akışının Bozulması)

• • Romatoid Artrit ve Diğer Romatizmal Hastalıklar

• • Tümör veya Enfeksiyon Sonrası Eklem Bozuklukları
  
  

🔹 Diz Eklemi ile İlgili Hastalıklar

• • Diz Kireçlenmesi (Gonartroz)

• • Kıkırdak ve Menisküs Aşınmaları

• • Dejeneratif Eklemler (yaş veya aşırı kullanım kaynaklı)

• • Romatizmal Artrit (İltihaplı Eklem Hastalıkları)

• • Diz Çevresi Kırıkları veya Eklem Bozuklukları
  
  

Bu hastalıkların ortak belirtisi; hareketle artan ağrı, yürürken zorluk, merdiven inip çıkmada güçlük ve eklemde şekil bozukluğudur.

Kalça ve Diz Protezi Cerrahisinde Kullanılan Tanı ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

🔸 Tanı Yöntemleri

Teşhis sürecinde hastanın hikayesi, fizik muayene bulguları ve görüntüleme yöntemleri birlikte değerlendirilir:

• • Röntgen (X-Ray): Eklemlerdeki daralma, deformasyon ve kireçlenme düzeyini gösterir.

• • MR (Manyetik Rezonans): Kıkırdak, kas ve bağ yapılarının ayrıntılı görüntülenmesini sağlar.

• • Bilgisayarlı Tomografi (BT): Kemiğin yapısı ve deformite derecesini ölçer.

• • Laboratuvar Testleri: Enfeksiyon veya iltihabi durumların değerlendirilmesi için yapılabilir.
  
  

🔸 Tedavi Yöntemleri

Her hasta için öncelikle ameliyatsız tedavi seçenekleri değerlendirilir. Ancak ağrı ve hareket kısıtlılığı günlük yaşamı ciddi şekilde etkiliyorsa protez cerrahisi planlanır.

🔹 Ameliyatsız Yöntemler

• • İlaç tedavisi (ağrı kesici, antiinflamatuar)

• • Fizik tedavi ve egzersiz programları

• • PRP ve hyaluronik asit enjeksiyonları

• • Kilo kontrolü ve yaşam tarzı değişiklikleri
  
  

🔹 Cerrahi Yöntemler

• • Tam Kalça Protezi (Total Hip Artroplastisi): Kalça ekleminin hem top (femur başı) hem yuva (asetabulum) kısmının değiştirilmesi.

• • Kısmi Kalça Protezi: Genellikle yaşlı kırık hastalarında uygulanır.

• • Total Diz Protezi: Diz ekleminin hasarlı yüzeylerinin yapay implantlarla yenilenmesi.

• • Yarı Diz Protezi (Unikondiler): Sadece hasarlı kısmın değiştirilmesi.
  
  

Modern teknolojiler sayesinde, robotik cerrahi ve minimal invaziv teknikler ile ameliyat süresi kısalır, iyileşme daha hızlı olur.

Kalça ve Diz Protezi Cerrahisinde Muayene Nasıl Yapılır?

Muayene süreci, detaylı bir hasta öyküsü (anamnez) alınarak başlar. Hastanın ağrısının süresi, şiddeti, günlük yaşamı nasıl etkilediği ve daha önceki tedavi girişimleri sorgulanır.

Ardından:

• • Yürüyüş ve duruş analizi yapılır,

• • Eklemin hareket açıklığı, kas gücü ve deformite varlığı değerlendirilir,

• • Gerekli görülürse röntgen veya MR çekimi istenir.
  
  

Muayene sonucunda, cerrahi dışı tedavi yeterli olacaksa plan yapılır; değilse uygun protez tipi belirlenerek ameliyat planlaması yapılır.

Kalça ve Diz Protezi Cerrahisi Uzmanına Ne Zaman Başvurulmalıdır?

Aşağıdaki belirtilerden biri veya birkaçı varsa bir ortopedi ve travmatoloji uzmanına başvurmak gerekir:

• • Yürürken veya ayakta dururken artan kalça ya da diz ağrısı

• • Geceleri uyandıran eklem ağrısı

• • Günlük aktivitelerde (çorap giyme, merdiven çıkma, oturup kalkma) zorlanma

• • Eklemlerde şekil bozukluğu veya içe/b dışa dönüklük

• • Ağrı kesicilere rağmen geçmeyen ağrı

• • Kırık sonrası uzun süreli hareket kısıtlılığı
  
  

Erken dönemde yapılan değerlendirme, ilerleyici eklem hasarını önleyebilir ve yaşam kalitesini korur.

Kalça ve Diz Protezi Cerrahisi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Protez ameliyatı kimlere uygulanır?

İlaç ve fizik tedaviye rağmen ağrısı geçmeyen, yürürken zorlanan, eklemde ciddi deformitesi olan hastalara protez ameliyatı önerilir.

Protez ameliyatı ne kadar sürer?

Genellikle 1–2 saat arasında sürer. Hastalar çoğu zaman 2–3 gün içinde yürümeye başlar.

Protezlerin ömrü ne kadardır?

Yeni nesil protezlerin ortalama ömrü 15–25 yıl arasındadır. Bu süre, kullanılan malzeme, cerrahi teknik ve hastanın yaşam tarzına göre değişir.

Ameliyattan sonra ağrı olur mu?

Ameliyat sonrası erken dönemde hafif ağrı olabilir, ancak bu durum kısa sürede kontrol altına alınır. Modern anestezi ve ağrı yönetimi yöntemleri sayesinde hasta konforu yüksektir.

Protez ameliyatı sonrası ne zaman yürünebilir?

Çoğu hasta, ameliyatın ertesi günü fizyoterapist eşliğinde yürümeye başlar. Tam iyileşme süreci ortalama 4–8 hafta arasındadır.

Protez takılan kişi spor yapabilir mi?

Yüzme, bisiklet, yürüyüş gibi düşük tempolu sporlar önerilir. Yüksek zıplama veya darbe içeren sporlardan (koşu, basketbol) kaçınılmalıdır.

Kalça ve Diz Protezi Cerrahisi, ağrısız yürüyebilmenin ve bağımsız hareketin yeniden kazanılmasını sağlar. Günümüzde modern cerrahi teknikler sayesinde bu ameliyatlar yüksek başarı oranına sahiptir. Doğru zamanda yapılan müdahale, hastaların konforlu, aktif ve sağlıklı bir yaşam sürmelerine olanak tanır.