Omuz Protezi Nedir? Belirtileri ve Tedavi Seçenekleri
Omuz Protezi Nedir? Belirtileri ve Tedavi Seçenekleri
Omuz ağrısı, hareket kısıtlılığı ve günlük yaşam aktivitelerinde zorlanma, bireylerin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. İlaç tedavisi, fizik tedavi ve enjeksiyon gibi yöntemlerle yanıt alınamayan ileri seviye omuz hastalıklarında omuz protezi ameliyatı, etkili bir çözüm sunar. Özellikle kireçlenme (osteoartrit), kırık sonrası hasarlar veya kas yırtıkları nedeniyle uygulanan bu cerrahi yöntem, hareket kabiliyetini geri kazandırabilir. Bu yazıda omuz protezi nedir, neden tercih edilir, belirtileri nelerdir ve iyileşme süreci nasıl işler gibi soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.
Omuz Protezi Nedir?
Omuz protezi, omuz eklemindeki hasar görmüş kemik ve kıkırdak yapıların yapay bileşenlerle değiştirilmesi işlemidir. Tıbbi olarak “omuz artroplastisi” olarak adlandırılır. Protez, omuz eklemini oluşturan humerus (kol kemiği başı) ve glenoid (kürek kemiği çukuru) yüzeylerinin metal ve plastik parçalarla kaplanması şeklinde uygulanır. Ameliyatın amacı, ağrıyı azaltmak ve omuz fonksiyonlarını yeniden kazandırmaktır.
Omuz protezi türleri:
- • Anatomik omuz protezi: Kas yapısı uygun olan hastalarda tercih edilir.
- • Ters omuz protezi (reverse protez): Omuz kasları yıpranmış ya da yırtık olan hastalarda kullanılır.
Omuz Protezi Nedenleri?
Omuz protezi, omuz eklemindeki kalıcı hasarların tedavi edilmesinde başvurulan son basamaktır. En yaygın nedenler şunlardır:
- • İleri derecede omuz kireçlenmesi (osteoartrit)
- • Romatoid artrit ve diğer inflamatuvar eklem hastalıkları
- • Omuz çevresi kaslarının (rotator manşet) yırtığı sonrası gelişen artropati
- • Kırık sonrası düzgün iyileşmeyen omuz travmaları
- • Omuz tümörleri veya kemik hastalıkları
- • Daha önceki cerrahilere rağmen düzelmeyen kronik omuz ağrısı
Bu gibi durumlarda omuz hareketi ciddi şekilde kısıtlanır ve günlük aktiviteler neredeyse imkânsız hale gelebilir.
Omuz Protezi Belirtileri?
Omuz protezi ihtiyacını işaret eden belirtiler zamanla şiddetlenen, tedaviye yanıt vermeyen semptomlarla ortaya çıkar:
- • Günlük aktiviteleri engelleyen sürekli omuz ağrısı
- • Kolu baş üstüne kaldırmakta zorluk
- • Omuz hareketlerinde ciddi kısıtlılık
- • Omuzda çıtırtı, sürtünme sesleri
- • Gece uykusunu bölen ağrılar
- • Fizik tedavi ve ilaçlara rağmen geçmeyen şikayetler
Bu şikayetler uzun süre devam ediyorsa ve yaşam kalitesini düşürüyorsa, ortopedi uzmanı tarafından protez cerrahisi değerlendirmesi yapılmalıdır.
Omuz Protezi Tedavi Seçenekleri
Omuz protezi cerrahisi, genellikle planlı bir ameliyat süreciyle gerçekleştirilir. Ancak öncesinde cerrahi dışı tedavi yöntemleri de göz önünde bulundurulur.
1. Cerrahi Öncesi Uygulamalar
- • Ağrı kesici ve antienflamatuar ilaç kullanımı
- • Fizik tedavi ve egzersiz programları
- • Kortizon enjeksiyonları
- • Günlük yaşam aktivitelerinin düzenlenmesi
Bu tedavilere yanıt alınamadığında omuz protezi cerrahisine karar verilir.
2. Protez Cerrahisi Süreci
- • Genel veya bölgesel anestezi altında yapılır.
- • Ortalama 1–2 saat süren ameliyatla hasarlı eklem dokuları çıkarılır ve yapay protez yerleştirilir.
- • Hastanede kalış süresi genellikle 1–3 gündür.
Omuz Protezi İyileşme Süresi
Omuz protezi sonrası iyileşme süreci, cerrahi yöntem ve hastanın fiziksel durumuna göre değişiklik gösterir:
- • İlk 2–3 hafta: Kol askısıyla dinlenme, hafif egzersizler başlar.
- • 4–6 hafta: Fizik tedavi programı yoğunlaşır, hareket açıklığı artırılır.
- • 3 ay: Günlük aktivitelere büyük ölçüde dönüş sağlanabilir.
- • 6 ay ve sonrası: Tam fonksiyonel iyileşme süreci tamamlanır.
Ameliyat sonrası fizik tedaviye uyum, başarı oranını doğrudan etkiler.
Sonuç
Omuz protezi, ileri düzey omuz hasarlarında ağrıyı gidermek ve hareket kabiliyetini geri kazandırmak için oldukça etkili bir yöntemdir. Günlük yaşamı ciddi şekilde etkileyen omuz ağrınız varsa ve diğer tedavilere rağmen iyileşme sağlanamıyorsa, ortopedi uzmanıyla görüşerek omuz protezi seçeneğini değerlendirebilirsiniz. Uygun hasta seçimi ve doğru cerrahi teknikle protez sonrası yaşam konforu yüksek oranda artar.
